GERD – czyli refluks żołądkowo-przełykowy

Szacuje się, że dolegliwości związane z refluksem żołądkowo-przełykowym dotyczą ok. 10% społeczeństwa. Co piąta osoba odczuwa nieprzyjemne objawy raz w tygodniu.

Czy można zmniejszyć pogarszające jakość życia objawy za pomocą diety? A jeśli tak, jak powinien wyglądać jadłospis w refluksie?

Zacznijmy od tego, czym właściwie jest GERD?

Refluks żołądkowo-przełykowy to schorzenie, które polega na zarzucaniu treści żołądkowej do przełyku wraz z kwasem solnym i enzymami co powoduje m. in. nieprzyjemne pieczenie-zgagę. Taki stan pojawia się, kiedy dolny zwieracz przełyku nie pracuje prawidłowo.

W stanie fizjologicznym u zdrowych osób, refluks może występować nawet kilka razy w ciągu doby, nie wywołując przy tym żadnych objawów. Kiedy jednak pojawiają się dolegliwości lub powikłania refluksu, mówimy o chorobie refluksowej przełyku. Właściwe funkcjonowanie mięśnia zwieracza dolnego przełyku polega na jego rozkurczaniu się podczas spożywania posiłku, co umożliwia przedostanie się jedzenia do żołądka. Po tym następuje jego szybkie obkurczenie. Taki mechanizm zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Problem pojawia się, gdy dochodzi do obniżonej wydolności dolnego zwieracza przełyku. Wówczas kwaśna treść żołądka przemieszcza się w kierunku górnego odcinka przewodu pokarmowego i pojawiają się objawy refluksu. 

Nawracające zarzucane treści żołądkowej do przełyku prowadzi do jego zapalenia i uszkodzenia. W dłuższej perspektywie nieleczony refluks stwarza wiele problemów zdrowotnych w tym zwiększa ryzyko raka przełyku❗️

Objawy refluksu

Do najczęstszych objawów refluksu należą:

• zgaga – czyli pieczenie w okolicach przełyku i mostka,
• puste/kwaśne odbijanie,
• kwaśny nieprzyjemny posmak w ustach,
• trudności w połykaniu,
• ból przy przełykaniu,
• ból w klatce piersiowej
• kaszel, chrypka
• poranne bóle gardła
• zapalenie gardła, krtani, zatok
• nudności lub wymioty/ulewania,
• pogorszony stan zębów

Diagnostyka i leczenie refluksu

Diagnostyka GERD polega na wywiadzie lekarskim i badaniu endoskopowym. Dobra obserwacja siebie jest najlepszym badaniem diagnostycznym- należy dokładnie opisać swoje dolegliwości specjaliście.

Prócz gastroskopii lekarz może zlecić:

• RTG
• badanie PH w przełyku- Phmetria
• badanie ciśnienia w przełyku- manometria
• impedancję przełykową- badanie zarzucania treści pokarmowej do przełyku

Podstawowym postępowaniem leczniczym w chorobie refleksowej przełyku jest modyfikacja stylu życia, która polega przede wszystkim na zastosowaniu diety lekkostrawnej i zadbaniu o regularność posiłków. Głównymi lekami w terapii choroby są leki hamujące wydzielanie kwasu solnego przez żołądek, ale najlepsze efekty przyniesie stosowanie ich wraz zastosowaniem zmian w żywieniu. zmniejszeniu masy ciała u osób z nadwagą i otyłością i zaprzestaniu palenia papierosów.

Jakich produktów warto UNIKAĆ – dieta refluksów

• dania ostre, ostre przyprawy,
• smażone potrawy,
• tłuste sosy, majonezy,
• owoce cytrusowe i soki,
• przetwory pomidorowe,
• produkty marynowane i wędzone,
• produkty konserwowe,
• mocna herbata i kawa,
• kwaśne napoje,
• gazowane napoje i wody,
• alkohol

Dieta refluksowa – produkty DOZWOLONE

• chude mięsa, ryby, chude wędliny, jaja,
• chude produkty mleczne (jogurty, kefiry, twarożki, maślanka z obniżoną zawartością tłuszczu)
• pozostałe owoce i warzywa,
• produkty zbożowe, ziemniaki, pseudozboża,
• jeśli dobrze tolerujesz – nasiona roślin strączkowych, orzechy i nasiona, produkty pełnoziarniste,
• przyprawy/ zioła: bazylia, koper włoski, mniejsze ilości oregano, estragonu, rozmarynu i szałwii,
• woda niegazowana, herbaty owocowe, słabe napary

Reakcja organizmu na wyszczególnione produkty jest cechą indywidualną. Osoby mające refluks powinny uważać na spożycie produktów „niezalecanych”, ale to nie oznacza, że w ogóle nie mogą ich spożywać. Może zdarzyć się, że po zjedzeniu takiego produktu będą czuły się dobrze, za to inny produkt, który teoretycznie powinien być ok, będzie powodował objawy refluksu.

Praktyczne porady

Małe modyfikacje, które w dłuższej perspektywie przynoszą ogromne korzyści! 

Warto wprowadzić te parę zmian w stylu życia i sposobie jedzenia.

1. Staraj się jeść posiłki regularnie. Ze względu na gorszą tolerancję większych objętości, jedz cześciej mniejsze objętościowo posiłków (np. 4-6) w ciągu dnia.
2. Powoli przeżuwaj pokarm, bez połykania nadmiaru powietrza.
3. Unikaj dań bardzo gorących, aby nie podrażniać przełyku. Upewnij się, że jedzenie lub picie ma odpowiednią temperaturę, zanim je spożyjesz.
4. Spożywaj małe kawałki jedzenia. Żucie wzmaga wydzielania większych ilości soków żołądkowych, które mają kwaśny odczyn.
5. Zrezygnuj z dań ciężkostrawnych, tłustych i ostrych.
6. Zwiększ ilość gotowanym owoców i warzyw w diecie. 
7. Wybieraj wody lecznicze lub przynajmniej średniozmineralizowane z wyższą zawartością wapnia. Jeśli wybierasz wodę wysokozmineralizowaną, a reagujesz na napoje gazowane, przelej ją do otwartego dzbanka i poczekaj, aż gaz ucieknie.
8. Unikaj obcisłej odzieży i mocnego ściskania paskiem.
9. Wybieraj umiarkowana aktywność fizyczną.
10. Ostatni posiłek spożywaj na 3-4 h przed snem, aby uniknąć objawów refluksu w nocy. 
11. Śpij z głową uniesioną powyżej reszty ciała.

3 dniowy jadłospis- refluks

Szukasz skutecznej diety dzięki, której opanujesz refluks? Przygotowałam dla Ciebie przykładowe 3 dni jadłospisu. Wszystkie przepisy testowane były na moich podopiecznych. Sprawdź czy Tobie też pomogą!

Kaloryczność jadłospisu wynosi 1800 kcal, a więc odpowiednia będzie dla osoby o niskiej aktywności ważącej około 70 kg. Zawiera średnio 85 g białka, 55 g tłuszczów i 240 g węglowodanów.

Dzień 1 

Śniadanie- płatki ryżowe z mango

• Budyń waniliowy, bez cukru – 2/3 opakowania (20g)
• Mango – 1/2 sztuki (140g)
• Migdały, płatki – 1 i 1/3 łyżki (20g)
• Miód pszczeli – 1 łyżka (24g)
• Płatki ryżowe – (35g)
• Mleko migdałowe, niesłodzone – 1 szklanka (250ml)

Sposób przygotowania:

Płatki ryżowe ugotować na wodzie na gęsto, dodać rozrobiony budyń
z mlekiem. Dokładnie mieszając pozostawić do zagotowania.
Opcjonalnie można dosłodzić miodem bądź ksylitolem. Podawać z
mango pokrojonym w kosteczkę, posypane płatkami migdałów.

II śniadanie- kanapka z serkiem, szynką i ogórkiem

• Bułki grahamki – 1 sztuka (90g)
• Ogórek – 1/2 sztuki (90g)
• Ser kanapkowy – (20g)
• Szynka z indyka – 2 plastry (30g)

Sposób przygotowania:

Na pieczywie posmarowanym serkiem ułożyć plasterki szynki i
ogórka.

Obiad- Roladka z kurczaka

• Mięso z piersi kurczaka- 1/2 sztuki (100g)
• Szynka z indyka – 3/4 plastra (15g)
• Cytryna – 1/8 sztuki (5g)
• Czosnek – 2/3 ząbka (3g)
• Olej rzepakowy – 1/2 łyżki (5ml)
• Pietruszka, liście – 1 łyżeczka (6g)
• Pomidory suszone Iposea – (7g)
• Sól biała – 1 szczypta (1g)
• Ryż basmati – 1/4 szklanki (50g)

Sposób przygotowania:

Filet z kurczaka rozbić tłuczkiem na cienki kotlet, mięso natrzeć
czosnkiem, posolić, skropić sokiem z cytryny, posypać
natką pietruszki, skórką cytrynową oraz położyć plasterek
chudej szynki i suszone pomidory. Zwinąć w roladę, dokładnie
podwijając końce i spiąć wykałaczką. Roladki skropić olejem.
Rozgrzać piekarnik do temperatury 170 stopni. Piec w nagrzanym
piekarniku około 30 min, lekko podlać wodą. Podawać z ugotowanym ryżem.

Duszona cukinia

• Olej rzepakowy – 3/4 łyżki (8ml)
• Bazylia, świeża – 1 garść (3g)
• Cukinia – 1/5 sztuki (120g)
• Sól biała – 1 szczypta (1g)

Sposób przygotowania:

Warzywa umyć, osuszyć i obrać. Na patelni rozgrzać olej rzepakowy,
wrzucić pokrojoną w plasterki cukinię, podlać wodą i dusić na małym
ogniu. Przyprawić solą i ziołami, dusić do miękkości.

Przekąska-Jogurt z borówkami

• Borówka amerykańska – 2 garście (100g)
• Jogurt naturalny 2 % tłuszczu – 1 opakowanie (150g)
• Płatki migdałowe – (10g)

Sposób przygotowania:

Wymieszać jogurt z owocami. Całość posypać płatkami
migdałowymi.

Kolacja- Kanapki z pastą z serka i awokado

• Awokado – 1/2 sztuki (70g)
• Bazylia, świeża – 1 garść (3g)
• Jogurt naturalny, 2% tłuszczu – 1 łyżka (20g)
• Ser twarogowy chudy – 1 i 2/3 plastra (50g)
• Chleb graham – 2 kromki (70g)
• Ogórek – 1/2 sztuki (90g)

Sposób przygotowania:

Wydrążyć miąższ z awokado i dokładnie go rozgnieść z dodatkiem
bazylii. Dodać ser, jogurt i przyprawić solą i pieprzem. Wymieszać. Podawać na pieczywie z dodatkiem ogórka.

Dzień 2

Śniadanie- twarożek z rzodkiewką i ogórkiem

• Ser twarogowy chudy – 4 plastry (120g)
• Jogurt naturalny 2% tłuszczu – 2 łyżki (40g)
• Ogórek – 1/3 sztuki (60g)
• Rzodkiewka – 3 sztuki (45g)
• Szczypiorek – 1 łyżka (5g)

Sposób przygotowania:

Rzodkiewki i ogórka pokroić w drobną kostkę. Ser rozdrobnić
widelcem i wymieszać z warzywami, jogurtem i szczypiorkiem.
Doprawić solą.

II śniadanie- jabłko pieczone

• Jabłko – 1 sztuka (200g)
• Dżem brzoskwiniowy, niskosłodzony – 1 łyżeczka (15g)
• Płatki owsiane – 2 łyżki (20g)
• Cytryna – 1/7 sztuki (10g)
• Cynamon, mielony – 1/2 łyżeczki (2g)
• Jogurt naturalny, 2% tłuszczu -1 opakowanie (150g)

Sposób przygotowania:

Piekarnik nagrzać do 180 stopni C. Ściąć wierzch jabłek,
wyciąć/wydrążyć ogryzek, uważając, aby nie przeciąć brzegów i
skórki jabłek. Wymieszać płatki owsiane z cynamonem, dżemem i
włożyć do środka. Skropić sokiem z cytryny. Piec przez ok. 30 minut.

Obiad- dorsz na brokułowym puree

• Brokuły – 1/3 sztuki (220g)
• Dorsz, świeży – 1 i 1/2 sztuki (150g)
• Oliwa z oliwek – 1 /2 łyżki (5ml)
• Pomidor koktajlowy – (0g)
• Sól biała – 1 szczypta (1g)
• Sok z cytryny – (6ml)
• Masło ekstra – 1 i 1/2 plastra (15g)
• Ziemniaki, wczesne 3 sztuki (270g)

Sposób przygotowania:

Piekarnik nagrzać do 200 stopni. Dorsza umyć, a następnie
posmarować mieszanką oliwy oraz soku z cytryny. Gotową rybę
włożyć do piekarnika na 20 min. Na sam koniec pieczenia dorzucić
pomidorki. Brokuła podzielić na różyczki i ugotować w osolonej
wodzie przez kilka minut (tak, żeby nie był za miękki). Czosnek
drobno posiekać. Zblendować brokuł z czosnkiem i masłem. Podawać z ugotowanymi ziemniakami.

Przekąska- Wafle ryżowe z serkiem i dżemem

• Dżem brzoskwiniowy, niskosłodzony – 2 łyżeczki (30g)
• Ser philadelphia – (20g)
• Wafle ryżowe – 2 sztuki (20g)

Sposób przygotowania:

Wafle ryżowe posmarować serkiem i dżemem.

Borówka amerykańska, surowa – 2 garście (100g)

Kolacja- Sałatka z rukoli, fety i pieczonych batatów

• Batat – 3/4 sztuki (180g)
• Ser feta – 1 i 1/2 plastra (30g)
• Rukola – 1 garść (20g)
• Rozmaryn, suszony – 1/3 łyżeczki (1g)
• Tymianek, suszony – 1/3 łyżeczki (1g)
• Czosnek – 2/3 ząbka (3g)
• Oliwa z oliwek – 1 1/2 łyżki (15ml)

Sposób przygotowania:

Bataty wyszorować i pokroić na mniejsze kawałki, skropić oliwą,
posypać solą, rozmarynem, tymiankiem i dokładnie
wymieszać. Ułóżyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia,
pomiędzy bataty powkładać przepołowione ząbki czosnku. Piec do
miękkości w temperaturze 180 stopni (około 40 minut). Na półmisku ułożyć umytą i osuszoną
rukolę. Na rukoli ułożyć upieczone bataty. Posypać serem
feta.

Dzień 3

Śniadanie- Jajko na miękko z kanapką z awokado

• Jaja kurze, całe – 1 sztuka (50g)
• Awokado – 1/2 sztuki (70g)
• Chleb graham – 2 kromki (70g)
• Ogórek – 1/2 sztuki (90g)

Sposób przygotowania:

Jajko ugotować na miękko. Na pieczywie rozsmarować awokado. Podawać z plasterkami ogórka.

II śniadanie- Mango z jogurtem i płatkami

• Jogurt naturalny, 2% tłuszczu – 1 opakowanie (150g)
• Mango – 1/2 sztuki (140g)
• Migdały, płatki – 1 łyżka (15g)
• Płatki owsiane – 3 łyżki (30g)

Sposób przygotowania:

Mango pokroić w kostkę. Wymieszać z jogurtem i płatkami.

Obiad- Makaron z zielonymi warzywami i indykiem

• Brokuły – 1/5 sztuki (100g)
• Cukinia – 1/7 sztuki (80g)
• Mięso z piersi indyka, bez skóry – 1 sztuka (100g)
• Makaron penne, pełnoziarnisty – 3/4 szklanki (50g)
• Oliwa z oliwek – 1/2 łyżki (5ml)
• Pietruszka, liście – 1 łyżeczka (6g)
• Majeranek, suszony – 1 łyżeczka (3g)
• Oregano, suszone – 1 łyżeczka (3g)
• Czosnek – 1 ząbek (5g)
• Ser philadelphia – (20g)

Sposób przygotowania:

Makaron razowy ugotować al dente. Cukinię zetrzeć na tarce, udusić
w garnku z dodatkiem czosnku i oliwy. Dodać indyka pokrojonego w
kosteczkę, zioła oraz brokuła podzielonego na małe części.
Wymieszać z serkiem, następnie dodać makaron. Posypać natką
pietruszki i doprawić do smaku.

Przekąska- Wafle ryżowe z serkiem i dżemem

• Dżem brzoskwiniowy, niskosłodzony – 2 łyżeczki (30g)
• Ser philadelphia – (20g)
• Wafle ryżowe – 2 sztuki (20g)
• Borówka amerykańska – 2 garście (100g)

Sposób przygotowania:

Wafle ryżowe posmarować serkiem i dżemem. Podawać z borówką.

Kolacja- Paprykarz z łososia

• Łosoś, świeży – 1/3 sztuki (60g)
• Marchew – 1/5 sztuki (10g)
• Przecier pomidorowy – 1 łyżka (15g)
• Papryka, w proszku – 1/4 łyżeczki (1g)
• Ryż basmati – 1/4 szklanki (45g)
• Sól biała – 1 szczypta (1g)
• Pietruszka – 1/5 sztuki (15g)

Sposób przygotowania:

Rybę ugotować na parze. Ryż ugotować, ostudzić. Warzywa zetrzeć
na tarce o drobnych oczkach, poddusić z małą ilością wody.
Następnie rozetrzeć razem z przecierem, rybą i ryżem. Dodać
przyprawy. Odstawić na noc do lodówki.

Chleb graham – 2 kromki (70g)

Skąd czerpać pomysły na dania lekkostrawne

Pacjenci wychodzący ze szpitala dostają zazwyczaj jedynie kartkę produktów dozwolonych, zakazanych i nic więcej. Swoją drogą te kartki mogliby chociaż zaktualizować… Prawda jest taka, że do diety w refluksie trzeba podejść bardzo indywidualnie. Kontrowersyjna jest na przykład kwestia błonnika. Zalecany chleb pszenny przyprawia dietetyków o lekkie mdłości. Pojawiają się zagwostki co zrobić jeśli refluks nie jest jedynym schorzeniem, a na przykład osoba ma jeszcze insulinooporność, czy niedoczynność tarczycy. Przez lata pracy z pacjentami opatentowałam zamiany, które sprawdzają się u moich podopiecznych. Zamiast napychać się kajzerkami, warto spróbować chleba z mąki graham, który u większości osób będzie dobrze tolerowany. Czy będziesz się po nim dobrze czuł? Musisz przetestować sam na sobie. To jedna rada

Nie masz pomysłu jak skomponować dania lekkostrawne? Poniżej znajdziesz jeszcze parę moich ulubionych autorów tworzących przepisy, które możesz przetestować, gdy meczy Cię refluks.

Pani zgaga lekkostrawnie👉 https://www.instagram.com/pani_zgaga_lekkostrawnie/

Refluks od kuchni👉 https://www.refluksodkuchni.pl

Chcesz żebym skomponowała jadłospis dla Ciebie? Zajrzyj tutaj i umów się na wizytę https://www.ja-dietetyk.pl/oferta/dietoterapia/